مقدمه

تولید و پرورش قارچ خوراکی در ایران، از سال 1337 آغاز شد. اولین واحد تولید و پرورش قارچ خوراکی در همین سال و در منطقه كن تهران به صورت سنتی راه‌اندازی شد و در سال 1353 به صورت صنعتی در آمد. پس از آن، ساخت واحدهای پرورش قارچ خوراکی مورد توجه قرار گرفت و از سال 1364، احداث مؤسسات پرورش قارچ خوراکی شتاب بیشتری یافت به‌نحوی که در سال 2019، ایران را جزو 10 کشور برتر تولید کننده قارچ در جهان قرار داد. ( فائو 2019)

امروزه، پرورش قارچ خوراكی در سطح جهان اهمیت به‌سزایی دارد و در روش‌های پرورش آن تحول زیادی ایجاد شده است. در بین محصولات کشاورزی، کشت و پرورش قارچ خوراکی بنا به دلایلی نظیر سود مناسب، تاثیر مثبت زیست محیطی از طریق حفاظت خاک ، نقشی که در تغذیه انسان‌ها دارد، از ارزش زیادی برخوردار است. علاوه بر آن، پرورش قارچ‌های خوراکی نقش مهمی در صنعت، پزشکی و توسعه صادرات غیرنفتی ایفا می‌کند به ‌نحوی که صنایع مرتبط با این فعالیت، یکی از مهمترین و سودآورترین صنایع در جهان است. (جهانشاهی، شهره 1394)

فعالیت پرورش قارچ خوراكی در ایران در قالب تولید دو نوع قارچ دكمه‌ای و قارچ صدفی انجام می‌شود. از آن جا که فعالیت قارچ دكمه‌ای به دلیل حساسیت باید در محیط هایی كه درجه حرارت، نور و رطوبت به صورت دقیق كنترل می‌شود پرورش داده شود لذا پرورش آن به صورت صنعتی و در محیط هایی که دارای تأسیسات و تجهیزات است انجام می‌شود و بر خلاف آن، قارچ صدفی، عمدتاٌ به روش سنتی و حتّی در محل سکونت خانوار نیز قابل پرورش است.

تعداد واحد های پرورش قارچ خوراكی و وضع فعالیت آن‌ها

از تعداد 1953 واحد پرورش قارچ خوراكی در كشور 1909 واحد به فعالیت تولید قارچ دكمه‌ای، 33 واحد به پرورش قارچ صدفی و 11 واحد نیز به پرورش هر دو نوع قارچ (توأم) فعالیت دارند. از واحدهای پرورش قارچ خوراکی کشور، 1267 واحد فعال و  686 واحد غیر فعالند. (نتایج سرشماری از واحدهای پرورش قارچ خوراكی؛ 1400)

مقایسه تعداد واحدهای پرورش قارچ خوراكی در سال 1391 با سال 1400 نشان می‌دهد، تعداد این واحدها طی این سال ها تقریبا دو برابر شده است. تعداد واحدهای پرورش قارچ دکمه‌ای، افزایش داشته است. ولی تعداد واحدهای پرورش دهنده قارچ صدفی کاهش یافته است.

برای مشاهده متن کامل به فایل پیوست مراجعه کنید.